yalın üretim 1

Üretim lojistiği, tedârik lojistiği ve dağıtım lojistiğine nazaran üzerinde daha az çalışılmış önemli ve iyileştirmeye açık bir alandır. Tez çalışması kapsamında düzgünleştirilmiş bir üretimin esas kılındığı yalın üretim ortamında iç lojistik yapısının nasıl olması gerektiği incelenmiştir. Özellikle pratik uygulamalarda hızla yerini almaya başlayan belirli zaman dilimlerinde, belirli bir rotada hareket eden döngüsel sefer trenleri bu noktada önemli bir yere sahiptir. İlgili yayınlar incelendiğinde üretim lojistiği bağlamında döngüsel sefer trenlerine ilişkin çok az sayıda yayın bulunmaktadır. İç lojistiğin kendine özgü yapısı, döngüsel sefer problemini klasik tedârik ve dağıtım lojistiğindeki araç rotalama problem türlerinden ayırmaktadır. Yapılan çalışmayla amaçlanan yalın üretimin esas kılındığı bir üretim ortamında süreç içi stok ve taşıma mâliyetlerini düşüren, katma değerli süreyi arttıran, kolay yönetilebilir, standardize edilmiş taşıma araçlarından kurulu bir iç lojistik yapısı oluşturmaktır. Bu amaçla, ilk olarak sınırlı sayıdaki literatüre ve özellikle yalın üretimin esas kılındığı çeşitli üretim ortamlarında yapılan gözlemlere dayanarak üretim içi döngüsel sefer problemi sınıflandırılmıştır. Her sınıflandırmaya ilişkin modellemeler yapılmış, belirli bir sınıf için sezgisel ve alt sınır algoritmaları geliştirilmiştir. Ayrıca yalın üretim sistemlerinde özellikle montaj hatlarının beslenmesinde önemli bir konu olan setleme sistemi incelenmiş ve döngüsel sefer yapısıyla bütünleştirilmesinde kullanılacak bir model sunulmuştur. Geliştirilen modellerin geçerliliklerinin gösterilmesi açısından yalın üretimi esas alan bir fabrikada uygulamada bulunulmuştur. Çeşitli senaryolar altında fabrika için çözüm önerileri geliştirilmiştir. Yapılan tez çalışmasının bölümlerine ait içerik bilgileri aşağıda özetlenmiştir: Tezin birinci bölümünde, tesis içi lojistik kavramı açıklanmış, tesis içi lojistikte yapılacak iyileştirmelerin ne gibi faydalar getireceği belirtilmiştir. Tezin temel bileşenleri hakkında bilgi verilmiş ve literatürdeki çalışmalardan farkı ortaya konularak ne gibi özgünlükleri olduğu ifade edilmiştir. İkinci bölümde, yalın üretim ve yalın lojistik arasındaki ilişki irdelenmiştir. Bu bağlamda yalın üretimde israfların neler olduğu, yalın üretimde israfların elimine edilmesinde kullanılan araçlar, yalın üretimde kullanılan performans göstergeleri ve ilkeler ile döngüsel sefer taşıma sisteminin yalın lojistikteki yeri üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde, iç lojistik sistemi depolar, malzeme taşıma araçları, hücresel yerleşim düzeni ile akışlar adı altında sınıflandırılmış ve bu noktadaki yayınlar incelenmiştir. Dördüncü bölümde fabrika içi malzeme taşıma sistemlerinin amaçları, ilkeleri, taşıma sistemlerinde kullanılan performans göstergeleri, taşıma araç türleri ve yardımcı donanımlar, malzeme taşıma sistemleri seçiminde etkin olan kriterler ve tasarım özellikleri ile malzeme taşıma sistemi tasarımında kullanılan modeller açıklanmıştır. Beşinci bölümde, araç rotalama problemi ele alınmıştır. Araç rotalama probleminin türleri olan klasik, zaman pencereli, envanter, stokastik ve dağıtım toplamalı araç rotalama problemleri irdelenmiş, bu noktada literatür taraması yapılmıştır. Altıncı bölümde, iç lojistik sistemi kapsamında setleme üzerinde durulmuştur. Setleme sisteminin avantajlarının neler olduğu açıklanmış ve alternatif sistemlerle karşılaştırılması yapılmıştır. Ayrıca setlemeye ilişkin literatür taraması yapılmıştır. Yedinci bölümde iç lojistik sisteminde döngüsel sefer problemine ilişkin yapılan sınıflandırma ve her sınıflandırmaya ilişkin modellemeler sunulmuştur. Geliştirilen sezgisel ve alt sınır algoritmaları açıklanmış ve bütün modeller sayısal bir örnek üzerinde denenmiştir. Ayrıca setlemeye ilişkin geliştirilen karşılaştırma algoritması ve model anlatılmıştır. Sekizinci bölümde, geliştirilen modellerin gerçek üretim ortamında uygulanmasına ilişkin bilgiler bulunmaktadır. Uygulama yapılan yere ilişkin bilgiler, kullanılan modeller ve elde edilen çözümler sunulmuştur. Son bölümde, tüm tez çalışması genel olarak değerlendirilmiş, elde edilen sonuçlar yorumlanmış ve çıkarımlarda bulunulmuştur. Ayrıca gelecekte konu ile ilgili yapılabilecek çalışmaların neler olabileceği üzerinde durulmuştur.